Μεθοδολογία στοιχειομετρικών ασκήσεων

                      ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Απλές στοιχειομετρικές ασκήσεις

ΒΗΜΑ    1:  Γράφουμε την χημική εξίσωση της αντίδρασης

ΒΗΜΑ  2: Υπογραμμίζουμε τη γνωστή και την άγνωστη ένωση (όπου γνωστή είναι η ένωση που έχουμε πληροφορίες για την ποσότητά της και άγνωστη η ένωση που ζητάμε την ποσότητα της).

ΒΗΜΑ   3: Υπολογίζουμε τον αριθμό των mol της γνωστής ένωσης

ΒΗΜΑ 4: Από τη στοιχειομετρία της αντίδρασης υπολογίζουμε τα mol της άγνωστης ένωσης.

ΒΗΜΑ 5: Από τον αριθμό mol της άγνωστης υπολογίζουμε ότι μας ζητάνε.
  

Καίγονται πλήρως 8,8 g προπανίου (C₃H₈) .Πόσα λίτρα CO₂ ,μετρημένα σε STP , παράγονται ; Πόσα g H₂O παράγονται; Δίνονται: Ar C=12,H=1,O=16.

                      Λύση

                                Έχουμε 8,8 gπροπανίου δηλαδή  

                      Mr(C₃Η₈)=3.12+8.1=44           n=m/Mr=8,8/44=0,2mol

C₃Η₈  +  5Ο₂   →   3CO₂  +  4H₂O

                                     1 mol                    3 mol      4 mol

                                  0,2 mol                    x1             x2

                                                          x1 = 0,6 mol CO₂

                                                                      x2 = 0,8 mol H₂O

                                     

                                   Θέλουμε να βρούμε τον όγκο του CO₂ (σε stp)

                                                    V(CO2)=0,6.22,4=13,44

                                           θέλουμε να βρούμε τη μάζα του H₂O

                                                   m(H₂O)=0,8.Mr(H₂O)=0,8.18=14,4g.

Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης...προσομοίωση...

Διακρίσεις-Ταυτοποιήσεις

              ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ-ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

     Για να διακρίνουμε μια οργανική ένωση μεταξύ άλλων ή για να ταυτοποιήσουμε μια οργανική ένωση χρησιμοποιούμε αντιδράσεις οι οποίες όταν πραγματοποιούνται δίνουν κάποιο εμφανές οπτικό αποτέλεσμα, όπως παραγωγή αερίου, δημιουργία ιζήματος ή αλλαγή κάποιου χρώματος.

Υδρογονάνθρακες 

#         Για να διακρίνουμε μια ακόρεστη ένωση από μια κορεσμένη προσθέτουμε διάλυμα Br2 σε CCl₄ και αν αποχρωματιστεί η ένωση είναι ακόρεστη ενώ αν δεν αποχρωματιστεί είναι κορεσμένη.

#            Για να διακρίνουμε ένα αλκίνιο που έχει τον τριπλό δεσμό στην άκρη από τους υπόλοιπους υδρογονάνθρακες προσθέτουμε ή Να οπότε εκλύεται αέριο υδρογόνο     

 RC≡CH +Na -->RC≡CNa+ 1/2H₂

ή προσθέτουμε AgNO₃/NH₃ ή CuCl/NH₃  και παράγονται ιζήματα

RC≡CH +AgNO₃ +NH₃ --> RC≡CAg +NH₄NO₃

                                                         Λευκό ίζημα

RC≡CH +CuCl +NH₃ --> RC≡CCu +NH₄Cl

                                                   Καστανέρυθρο ίζημα

Αλκοόλες-Αιθέρες

Ø       Οι αλκοόλες διακρίνονται από τους ισομερείς τους αιθέρες γιατί αντιδρούν με Να εκλύοντας αέριο υδρογόνο

  RΟH +Na --> RΟNa+ 1/2H₂

Ø                  Οι 3^ο ταγείς αλκοόλες διακρίνονται από τις 
        1^ο ταγεις και τις 2^ο ταγείς γιατί δεν αποχρωματίζουν το όξινο διάλυμα ΚΜηΟ₄ μιας και δεν οξειδώνονται.

Ø                 Οι αλκοόλες της μορφής CH₃CHR διακρίνονται από τις

                                   )     

                                 ΟΗ                                          

        υπόλοιπες αφού αν αντιδράσουν με διάλυμα Ι₂ και ΝαΟΗ     δίνουν κίτρινο ίζημα.

CH₃CHR +4Ι₂ +6NaOH-->RCOONa +CHΙ₃ +5NaΧ+5H₂O

        )

    OH                                       

 

Ø     Η αιθανόλη διακρίνεται από τις υπόλοιπες 
    1^ο ταγείς αλκοόλες γιατί είναι η μόνη που
     μπορεί να δώσει κίτρινο ίζημα αν αντιδράσει 
     με διάλυμα Ι₂ και ΝαΟΗ.

Αλδεύδες-Κετόνες

   Ø                 Οι αλδεύδες διακρίνονται από τις ισομερείς τους κετόνες γιατί οξειδώνονται είτε με ισχυρά είτε με ασθενή οξειδωτικά μέσα ενώ οι κετόνες όχι.

   Ø                 Οι αλδεύδες διακρίνονται από τις αλκοόλες γιατί μόνο αυτές οξειδώνονται από τα ήπια οξειδωτικά μέσα.

     

   

        RCH=Ο+2CuSO₄+5NaOH-->RCOONa+Cu₂O+2Na₂SO₄+3H₂O

                                                                                      Καστανέρυθρο ίζημα

                

  

  

                    RCH=Ο+2AgNO₃+3NH₃+H₂O-->RCOONH₄+2Ag+2NH₄NO₃

                                                                                                            Κάτοπτρο αργύρου

Ø                 Οι κετόνες της μορφής CH₃C-R διακρίνονται από τις υπόλοιπες

                                 ║                                                                        Ο   

 γιατί δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση.

Ø                 Η αιθανάλη (ακεταλδεύδη) διακρίνεται από τις υπόλοιπες αλδεύδες γιατί είναι η μόνη αλδεύδη που δίνει την αλογονοφορμική αντίδραση.

Οξέα-Εστέρες

Ø                 Τα οξέα διακρίνονται από τους ισομερείς τους εστέρες γιατί τα οξέα αλλάζουν το χρώμα των δεικτών, αντιδρούν με ανθρακικό νάτριο και όξινο ανθρακικό νάτριο δίνοντας αέριο διοξείδιο του άνθρακα

  2RCOOH+Na₂CO₃-->2RCOONa +CO₂ +H₂O

    RCOOH+NaHCO₃-->RCOONa+CO₂+H₂O

       και με Να δίνονας αέριο υδρογόνο

        RCOOH+Na-->RCOONa+1/2H₂

Ø                 Το HCOOH και το (COOH)₂ διακρίνονται από τα υπόλοιπα οξέα γιατί είναι τα μόνα που μπορούν να οξειδωθούν.

Ø                 Η ταυτοποίηση των εστέρων γίνεται αφού πρώτα αυτός υδρολυθεί ή σαπωνοποιηθεί.

Οξέα-Φαινόλες-Αλκοόλες

Ø                Μόνο τα οξέα και οι φαινόλες ιονίζονται στο 

        νερό κι έτσι αλλάζουν το χρώμα των δεικτών 

        ενώ οι αλκοόλες όχι.

Ø                Οι φαινόλες δεν αντιδρούν με το ανθρακικό 

        οξύ γιατί είναι ασθενέστερες από αυτό. 

        Αντίθετα τα καρβοξυλικά οξέα αντιδρούν με

        τα ανθρακικά άλατα.

Αλογονοφορμική αντίδραση

Αντιδράσεις οργανικών ενώσεων με Βασικές Ιδιότητες

Αντιδράσεις οργανικών ενώσεων με Όξινες Ιδιότητες

Αντιδράσεις Οξείδωσης-Αναγωγής

Αύξηση 1ης Ενέργειας Ιονισμού Εi1

Αύξηση ατομικής ακτίνας

Αντιδράσεις Πολυμερισμού

Αντιδράσεις Υποκατάστασης

Αντιδράσεις Απόσπασης

Αντιδρασεις Προσθήκης

Μετατροπές mol-g-L-μόρια...

Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί- περίσσεια

Όταν οι ποσότητες των αντιδρώντων σε μια αντίδραση δεν είναι σε στοιχειομετρική αναλογία (δηλαδή είναι τέτοιες που κάποιο να περισσεύει) θα πρέπει να κάνουμε τους υπολογισμούς μας με βάση το σώμα που είναι σε έλλειμμα (δηλαδή του σώματος που τελειώνει).

Στοιχειομετρικοί υπολογισμοί

Για κάθε αντίδραση της μορφής:

                           αΑ  + βΒ -->  γΓ + δΔ  

    α μόρια Α αντιδρούν με β μόρια Β και παράγονται γ μόρια Γ και δ μόρια Δ 

ή    α mol A αντιδρούν με β mol B και παράγονται γ mol Γ και δ mol Δ .

Αποδιέγερση ηλεκτρονίων

Πώς βρίσκουμε τη θέση ενός στοιχείου στον περιοδικό πίνακα από την ηλεκτρονιακή δομή του...

Αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης...προσομοίωση...

Αφυδραλογόνωση διαλογονιδίων

Αφυδραλογόνωση αλκυλαλογονιδίων

Αφυδάτωση αλκοολών

Πολυμερισμός αλκενίων